Etkili Ebeveyn Olmak

Etkili ebeveyn olmak çocuklarımız için doğru etkiye sahip olmak demektir. Bunun yolu da çocuklarımızla temeli güvene dayalı bir iletişim içerisinde olabilmekten geçiyor. Hayat nasıl ki evde başlıyorsa eğitim de evimizde ailemizle başlayan bir süreçtir. İletişimin olmadığı bir ailede eğitimin söz konusu olmasını beklemek de gerçekçi değildir.

İletişim karşılıklı bir eylemdir. Yani çocuklarımıza doğdukları andan itibaren duygu, düşünce ve isteklerini ifade ettiklerinde onlara karşılık vermekle sorumlu olan biz ebeveynler; onlara sadece karşılık vermekle değil, hayata dair doğru şifreleri toplayabilmeleri adına doğru karşılıkları vermekle de sorumluyuz. Pekâlâ bunu nasıl başaracağız? Çocuklar kendi duygu, düşünce ve isteklerini nasıl ifade edebileceklerini ailelerinin onlara verdikleri tepkileri kaydederek öğrenirler. Bu tepkilerin başında onaylanmak gelir. Burada bahsettiğimiz onay kavramı yaptıkları yanlış davranışları onaylamak değil, duygu ve düşüncelerini ifade etmelerine izin vermek demektir. Çünkü çocuklar özellikle de duygularını anlayabilmek, olumsuz ve yoğun duygularıyla baş edebilmek için onları ifade edebilmeye ve ebeveynleri tarafından anlaşılmaya ihtiyaç duyarlar. Biz ebeveynler onların duygularını tanımlamalarına yardımcı olmalıyız. Örneğin; çocuğunuz üzgün bir yüz ifadesiyle ağladığında ona “Üzgün hissettiğin için ağladığını görüyorum.” ya da “Üzüldüğün için ağladığını anlıyorum.” şeklinde ifade ederseniz hem duygusunu anladığınızı fark eder hem de kendi duygusunu da tanımlamayı öğrenir. Ancak “Bunda ağlanacak bir şey yok”, “ Ben sana ağlama demedim mi!” gibi çıkışlar hem çocuğunuzun onu anlamadığınızı düşünmesine hem de yaşadığı duyguyla baş edememesine özellikle öfke, kızgınlık gibi durumların daha da katlanmasına yol açar. Çocuğunuz onu anladığınızı düşündüğünde doğru iletişimin kapılarını da açmış olursunuz. Çocuklarınızla iletişim kurarken göz teması kurmaya özen gösterin, siz onları dinlerseniz onlar da sizi dinleyecektir. Onlarla konuşmanızda ses tonunuzu nasıl kullanırsanız onlar da kendi ifadelerinde öyle kullanacaklardır.

Aileler tarafından en çok yanlış anlaşılan konulardan biri de anne-baba olmanın sadece çocuklar yanlış davranışlarda bulunduğunda onlara karşı takınılan tavır olduğu zannedilmesidir. Oysa ki ebeveyn olmak her an her yerde devam eden bir süreçtir. Aile olmak hayatın her alanında evde, sofrada, çocuklarınızla sohbet ederken, onlara yardım ederken her zaman devam eden iletişimimizde, yaklaşımımızdadır. Unutmamalıyız ki zihnin sağlıklı gelişebilmesi için çocukluk çağında güvenli bir ortamda yetişmek kilit öneme sahiptir. Çocuklarınızla güvenli ve güçlü iletişim kurabildiğiniz bir yaşam dilerim. Sevgiler.

Özel İzmir Dost Psikoloji Aile Danışma Merkezi Kurucu Müdürü 
Uzm. Psikolojik Danışman Begüm Ayyıldız